BiogramyKobiet_
Biogramy Kobiet_
Anna Rucka (1903-1944)
Ofiarna działaczka organizacji kobiecych na Zaolziu w okresie międzywojennym. Prekursorka poradnictwa dla kobiet i kształcenia na kursach. W czasie wojny ukrywała w domu uciekinierów i pomagała im w dalszej drodze. Zamordowana w Oświęcimiu. Pisała wyjątkowe grypsy z hitlerowskich więzień.
Anna Szabot „Rachela” (1906-1942)
Działaczka harcerska, bohaterska siostra – diakonisa Ewangelickiego Diakonatu Żeńskiego Eben-Ezer w Dzięgielowie. Działała w grupie przyobozowej Batalionów Chłopskich, była łączniczką Komendy Głównej BCH. Pomagała więźniom Auschwitz, przenosiła listy, paczki, robiła zastrzyki pracującym poza obozem. Zginęła, ratując życie swojemu dowódcy, a jej ciało spalili Niemcy w obozowym krematorium.
Agnieszka Pilchowa (1888-1945)
„Jasnowidząca” z Wisły, rozstrzelana w obozie Ravensbrűck, gdzie uwięziono ją za pomoc partyzantom. Kobieta o wielkim sercu, zawsze niosła pomoc potrzebującym. Leczyła niekonwencjonalnymi metodami, wzywana nawet do szpitala. Pisała artykuły i powieści o swoich wizjach przyszłości. Otrzymywała nagrody od prezydentów Polski i Czechosłowacji. Współpracowała z Józefem Piłsudskim.
Helena Molak (1921-2012)
Kurierka Wincentego Witosa, premiera RP, w czasie jego emigracji politycznej w Czechosłowacji. W latach II wojny światowej brała udział w ruchu oporu na Śląsku Cieszyńskim w Batalionach Chłopskich i w Ludowym Związku Kobiet. Po roku 1989 działała na rzecz jedności ruchu ludowego. Odznaczona Krzyżem Walecznych i orderem Polonia Restituta. Jako wielki przyjaciel dzieci otrzymała Odznakę Przyjaciela Dziecka.
Ewa Milerska (1915-1985)
Aktywna działaczka Polskiego Związku Kulturalno Oświatowego i Klubu Kobiet w Bystrzycy, organizatorka polskiego życia kulturalnego na Zaolziu. Pisała piękne wiersze gwarą, która chciała pielęgnować. Zebrała i wydała wzory haftów, które spotykamy jako element cieszyńskiego stroju ludowego (na żywotkach) oraz zbiór poezji Kwiaty z naszej łąki.
Emilia Kołder (1900-1974)
Autorka książki kucharskiej Kuchnia śląska. Wyjątkowa kucharka, znana i ceniona na całym Zaolziu, ofiarna działaczka społeczna. Starania o wydanie książki, zawierającej ponad 1000 przepisów regionalnych i nie tylko, trwały ponad 7 lat. Odbijała się o „szklany sufit”, ale dążenie, by Polacy coś po sobie pozostawili, siła charakteru oraz jej odwaga doprowadziły do tego, że bestseler ujrzał światło dzienne.
Zofia Leitner (1868-1955)
Józefina Białkowa (1901-1987).
Zofia, wykształcona w Wiedniu, jako jedna z pierwszych w Cieszynie założyła w 1888 roku salon modniarski, który do czasów współczesnych jest prowadzony tylko przez kobiety. Uzyskała tytuł cesarsko-królewskiego dostawcy dworu w Wiedniu. Wyuczyła wiele czeladniczek i mistrzyń modniarskich. Córka Józefina kontynuowała jej dzieło i prowadziła sklep ponad pół wieku. Była znana z elegancji i umiejętności upiększania kobiet. Jej nakrycia głowy, zgodne z najnowszą modą, były cenione szczególnie wśród artystów. Odznaczona złotą odznaką Izby Rzemieślniczej za usługi dla ludności.
Władysława Sikora (1917-2010)
Harcerka, nauczycielka cieszyńskich szkół. Za prowadzenie tajnego nauczania więziona od roku1940 do1945 w Ravensbrűck. Była tam w 1941roku współzałożycielką jedynej obozowej drużyny harcerskiej „Mury”. Dzięki pracy w kuchni, z narażeniem życia, pomagała obozowym koleżankom. Przekazywała informacje poza obóz. Do końca życia angażowała się w pracę w ZHP. Harcerką była 78 lat.
Matka Helena Tichy (1822-1886)
Urodzona w Pradze, pierwsza przełożona generalna śląskiej gałęzi Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza. W okresie Kulturkampfu przeniosła Dom Generalny z Nowicjatem z Trzebnicy do Cieszyna, gdzie siostry poświęciły się głównie działalności szkolno-wychowawczej. W powstałych szkołach kształciły się dziewczęta wyznania katolickiego, ewangelickiego i mojżeszowego. Rozpoczęła również misję na Wschodzie w Ameryce.
Marianna Górniak-Cienciałowa (1856-1905)
Razem z mężem Franciszkiem Górniakiem, przekazywali na cele publiczne tyle środków, co nikt na Śląsku. Po jego śmierci, już sama, wspomagała polskie organizacje i inicjatywy mające budzić polskiego ducha na Śląsku Cieszyńskim. Latami opiekowała się we własnym domu ubogą polską młodzieżą, studentami i sierotami, rozbudzając i podtrzymując ich świadomość narodową.
Zofia Kirkor-Kiedroniowa (1872-1952)
Członkini Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego. Działaczka narodowa walcząca o polskość oraz połączenie Zaolzia z Macierzą. Represjonowana przez władze rosyjskie i czeskie. Przyczyniła się do powstania na Zaolziu wielu polskich szkół i organizacji. Prowadziła badania historyczne, pisała książki, artykuły do gazet. Inicjowała i aktywnie uczestniczyła w zbieraniu funduszy na cele społeczne i charytatywne na Śląsku Cieszyńskim i Górnym.
Gabriela von Thun und Hohenstein (1872-1957)
Austriacka arystokratka, czynem udowadniała przywiązanie do Śląska Cieszyńskiego. Inicjowała wiele akcji charytatywnych i często była głównym darczyńcą. Przyczyniła się do powstania jednego z pawilonów Szpitala Śląskiego. Była prekursorką wielu przedsięwzięć społecznych.
Stefania Michejdowa (1884-1942)
Społeczniczka, patriotka, donatorka. Przez całe życie oddana sprawom ludzi „mniejszych szans“, rozwijała ich talenty oraz inicjowała wiele lokalnych akcji pomocowych. Do jej zasług należało m.in.: utrzymywanie żłobka, sierocińca, pomoc gimnazjalistom, opieka nad grobami żołnierzy na cmentarzu komunalnym w Cieszynie, działalność w Polskim Czerwonym Krzyżu i Kole Polek, udział w kwestach na polskie gazety i szkoły. Zmarła w Oświęcimiu, skazana za pomoc polskiemu podziemiu, mimo spektakularnej walki o Jej uwolnienie przez czołowe postaci Śląska Cieszyńskiego.
Łucja Maria Monné (1908-1991)
Wychowała wiele pokoleń Cieszyniaków
jako działaczka sportowa i nauczycielka wychowania fizycznego, pedagog z powołania. Współzałożycielka cieszyńskiego oddziału Towarzystwa Ochrony Zwierząt. Wielka propagatorka akcji pomocy zwierzętom i właściwego ich traktowania. W testamencie zapisała swój majątek na schronisko dla bezdomnych zwierząt, a dwa cenne obrazy Juliana Fałata przekazała Muzeum Śląska Cieszyńskiego.
Nina Górniak (1915-1939)
Utalentowana projektantka tkanin i odzieży. Wprowadziła nowoczesne formy reklamy swoich wyrobów. W Europie stała się znana po wystawie Sztuk Aplikowanych w Paryżu. Działaczka społeczna, harcerka. Planowała otworzyć szkołę tkactwa artystycznego dla ubogich dziewcząt w Sibicy. Zginęła pod bombami we wrześniu 1939.
Janina Marcinkowa (1920-1999)
Etnograf, choreograf, pedagog, wykładowca, prekursorka edukacji regionalnej w środowisku cieszyńskim. Zebrała, udokumentowała i opublikowała tańce ludowe z głównie z terenu Beskidu i Pogórza Cieszyńskiego. Uznana popularyzatorka polskiego folkloru tanecznego w kraju i za granicą. Współzałożycielka i długoletni choreograf Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej, który obrał Ją za swoją patronkę i nosi Jej imię.
